Pod pojęciem „górskiej nocy polarnej” mamy na myśli całodobowe zacienienie. Jest to ciekawa kwestia z punktu widzenia badań tatrzańskich mrozowisk, bo brak bezpośredniego działania słońca sprawia, że zanika dobowy cykl temperatury. Samo promieniowanie rozproszone (dzięki któremu nie jest ciemno jak podczas normalnej nocy) nie powstrzymuje inwersji radiacyjnej. Stąd też zacienione górskie mrozowiska w okresie jesienno-zimowym mogą mieć kulminację zimna o dowolnej godzinie, nieraz również w środku dnia. Zwiększa to szanse na wyłapanie dobrych okazji do wychłodzenia, bo w grę wchodzi nie tylko noc i ranek (jak to ma miejsce na nizinach), lecz cała doba.
Przejdźmy więc do sedna sprawy, jak długo całodobowe zacienienie trwa w naszych kotłach? Wstępnie (na podstawie intuicji) obstawiałem około 3 miesiące w Litworowym Kotle i 6 miesięcy w Mułowym Kotle. Okazuje się, że LK trochę nie doszacowałem, zaś MK-C przeszacowałem, gdyż nie doceniłem wpływu Mułowej Przełęczy (słońce przechodząc nad nią potrafi na chwilę zajrzeć do kotła w październiku oraz na przełomie lutego i marca). Środkowa część Mułowego Kotła niewątpliwie jest dużo bardziej zacieniona niż dno Litworowego Kotła, ale ku mojemu zaskoczeniu „górska noc polarna” trwa tam niewiele dłużej. Kolega Arnold wykazał to wstępnie na ostatniej wyprawie 21 lipca – sprawdził trajektorię słońca w mobilnej aplikacji. Następnie w kolejnych dniach obliczeń (z dokładnością do 1 h) dokonał dr Bartosz Czernecki.
„Górska noc polarna” na naszych stacjach:
- LK: 4 miesiące (od 20 października do 21 lutego)
- MK-C: 4 miesiące i 1 tydzień (od 12 października do 20 lutego)
Pozostałe ciekawostki:
- Od 22 lutego do 11 października słońce w MK-C zawsze wschodzi później niż w LK (dane z dokładnością do 1 h wskazują na wschód 1 lub 2 godziny później w zależności od dnia) [urwiska Koziego Grzbietu wraz z północną ścianą Krzesanicy zapewniają ten późny wschód];
- Zachód słońca jest bardziej zróżnicowany, w okresie od 22 lutego do połowy kwietnia oraz od końcówki sierpnia do początku października słońce wcześniej zachodzi w LK, zaś w okresie od maja do połowy sierpnia wcześniejszy zachód będzie mieć MK-C;
- Litworowy Kocioł ponad 2 h usłonecznienia (możliwe słońce w 3 terminach godzinowych 10, 11 i 12 UTC) osiąga już 1 marca, zaś Mułowy Kocioł dopiero 13 marca (11, 12 i 13 UTC);
- Do LK słońce dociera maksymalnie w 11 terminach godzinowych (od 6 do 16 UTC) w długim okresie od 31 maja do 8 lipca;
- Do mrocznego MK-C słońce dociera maksymalnie w 9 terminach godzinowych (od 8 do 16 UTC) w krótkim okresie od 16 do 26 czerwca;
- W najdłuższych dniach w roku MK-C osiąga 9 godzin usłonecznienia (wschód tuż po 7 UTC, zachód po 16 UTC), zaś LK około 11 godzin.
-> Artykuły